استان خوزستان با مساحتی بالغ بر 67 هزار و 282 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران قرار دارد که از شمال به استان لرستان، از شمال شرق به استان اصفهان، از شمال غرب به استان ایلام، از شرق و جنوب شرقی به استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه وبویراحمد، از جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می شود.
آ
ج‍م‍‍ع‍ی‍ت ک‍ن‍ون‍‍ی استان چهار م‍ی‍ل‍ی‍ون و 234 هزار ن‍ف‍ر ب‍ر‌آورد شده که 33 درص‍د آن را روس‍ت‍‍ائ‍ی‍‍ان ت‍ش‍ک‍ی‍ل می د‌ه‍ن‍د. همچنین از مجموع ج‍م‍‍ع‍ی‍ت استان ، 92/50 درص‍د را م‍رد‌ان و 8/49 درص‍د آن‍ر‌ا زنان ت‍ش‍ک‍ی‍ل داده اند. آب و‌ه‍و‌ا‌ی استان خوزستان در مناطق کوهستانی و مرتفع با ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی م‍‍ع‍ت‍دل و زم‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی سرد، در نواحی ک‍و‌ه‍پ‍‍ای‍ه ای د‌ار‌ا‌ی آب و هوای ن‍ی‍م‍ه ب‍ی‍‍اب‍‍ان‍‍ی و در نواحی پست و جلگه ای ه‍رچ‍ه به سمت جنوب و جنوب شرقی ب‍ی‍‍اب‍‍ان‍‍ی وجود دارد. زم‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی این استان بویژه در نواحی جنوب و جنوب شرقی استان ع‍م‍دت‍‍ا ک‍وت‍‍اه و م‍‍ع‍ت‍دل و ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی آن طولانی و گرم است به طور‌ی که ح‍د‌اک‍ث‍ر م‍طل‍ق درج‍ه ح‍ر‌ارت در شهرهای اهواز، آبادان و دزفول در تابستان به ت‍رت‍ی‍ب 50 و 41 و 50 درج‍ه می رس‍د م‍‍ع‍م‍ولا در ت‍ی‍رم‍‍اه به ب‍‍الات‍ری‍ن حد خود و در ب‍‍ه‍م‍ن ماه به پ‍‍ائ‍ی‍ن ترین م‍ی‍ز‌ان خود در طول سال می رس‍د و در این ن‍‍اح‍ی‍ه تعداد روز‌ه‍‍ا‌ی ی‍خ‍ب‍ن‍د‌ان بسیار ان‍دک است. وجود تالاب هورالعظیم، باتلاقها، نیزارها وسواحل زیبای خلیج فارس در جنوب و کوههای بلند و برفگیر در تمامی نقاط شمالی استان و جلگه بسیار پست و گرم شرق خوزستان، دورنما و چشم اندازها و اقلیمهای متفاوتی بویژه در فصل بهار در چهارسوی استان فراهم آورده است. دسترسی به آبهای آزاد در طول سواحل جنوبی و داشتن رودخانه های متعدد و پر آب که از هزاره های پیش از میلاد زیستگاه اقوام کهن ایرانی و مهد تمدن و کشت و کار و آبیاری بوده، از زیرساختهای اصلی اکوتوریسم خوزستان محسوب می شود. همچنین وجود دریاچه پشت سدهای استان ازجمله دز که به عنوان ششمین سد مرتفع جهان شناخته شده، کارون 3، کرخه و سدهای شهید عباس پور و خلیل خان (چهل بری) امکانات فراوانی برای بهره برداری های گردشگری در این استان فراهم آورده است.
در خوزستان به علت ارتفاع پایین بخشهایی از این استان، در قسمتی از کرانه ها توسط دریا و در سایر نقاط به واسطه جریان رودخانه ها، باتلاقهای وسیعی به وجود آمده که به واسطه آب دائمی و زیاد به اسم “هور” معروفند و هورالعظیم، هور مزرعه و هور دورق از این جمله هستند.
خوزستان با وجود آب و هوای گرم آن، اما بستر رودخانه های مهمی چون کارون و اروند با قابلیت کشتیرانی در آنها و رودهای دیگری مانند زهره، جراحی، مارون، خور، نهرگاهی، بهره، شاوور، مرغاب، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، دره حراز(دمهلی)، بولاواس، صیدون، لیراب و رامهرمز است. همچنین وجود چشمه های آب گرم و معدنی عین خوش، دهلران، گراب، سیزنگر، گلگیر، در استان زمینه دیگری برای اکوتوریسم فراهم آورده که هریک از آنها استفاده های درمانی متفاوتی دارند، هرچند تاکنون بهره برداری گسترده ای از این چشمه ها صورت نگرفته است. هم اکنون قومیتهای مختلفی از جمله عرب، بختیاری و لر در این استان به سر می برند، در قسمت شمال و شمال شرق استان بیشتر مردمان لر ساکنند، همچنین طوایف بزرگ بختیاری نیز دراین نواحی سکونت دارند.
در قسمت جنوبی استان مردمان عرب نژاد سکونت دارند که با توجه به شواهد تاریخی، احتمالا اولین طوایف عرب در قرنهای اول، دوم و سوم میلادی و در عهد اشکانیان به خوزستان مهاجرت کرده اند.
تاریخ این مرز و بوم همواره شاهد ائتلاف مکرر میان عشایر بختیاری و عرب خوزستان در برابر فتنه های گوناگون دشمنان بوده است. مردم عرب خوزستان، حتی آنها که زمان زیادی از ورودشان به خاک خوزستان نمی گذرد، امتحان خود را در “ایرانی بودن” خود بخوبی پس داده اند، آنها جزئی از هویت ملی این سرزمین پاکند. استان خوزستان با داشتن آثار و بناهای تاریخی به جای مانده از تمدنهای پیشین که در طول تاریخ حیات خود به طور مستمر ومداوم بر این سرزمین حکومت کرده اند، از جاذبه های توریستی قابل ملاحظه ای برخوردار است. در کمتر سرزمینی میتوان تمدنهایی تا این حد متعالی و پیوسته را مشابه استان خوزستان پیدا کرد، تمدن و آثار به جای مانده از حکومت عیلامیان در شوش، هفت تپه، چغازنبیل، ایذه و بهبهان، هخامنشیان درشوش، اشکانیان در مسجد سلیمان، ساسانیان در شوشتر، دزفول، بهبهان و رامهرمز و بالاخره تمدن دوره اسلامی در اکثر نقاط این استان، همگی گویای تاریخ ارزنده و پربار این سرزمین و جزو میراثهای گرانقدر فرهنگی کشور محسوب می گردد. علاوه بر آثار تاریخی مشهور و اماکن مذهبی مانند زیارتگاهها و بقعه های متبرکه، چشم اندازهای طبیعی استان بویژه در مناطق کوهستانی از جاذبه خاصی برخوردار است. شاید برای کسانی که با جغرافیای استان آشنایی کامل ندارند ونام خوزستان برای آنان تنها تداعی کننده منظره ای از سرزمینی گرم و تفتیده با مردمانی با چهره های آفتاب سوخته است، دعوت به دیدن کوههای با قله های پوشیده از برف ایذه، دامنه های سرسبز اطراف این شهر، نرگس زارهای وسیع بهبهان ودشتهای لاله های واژگون رنگارنگ لالی و مسجدسلیمان، غریب بنماید اما واقعیت این است که اینها تنها گوشه کوچکی از زیبایی های استان خوزستان است. کارون پرپیچ و تاب که چون رقصنده ای خوش ادا بر پهنه دشت وسیع خوزستان می خرامد، جلوه ای منحصر به فرد در طبیعت این استان دارد و در جای جای آن می توان از طنازی این یار دیرین دشت خوزستان و شاخه هایش با نامهای مختلف حظ برد. اما ساحل کارون در اهواز و شاخه های انتهایی آن اروند و بمهنشیر در آبادان و خرمشهر چیز دیگری است، قایقرانان با قایقهای کوچک و ناخدایان با لنجهای چوبی نه چندان بزرگشان در اروند آماده اند تا مهمانان را در سفرشان به استان تا آخرین کرانه های اروند به مهمانی پیوندگاه این رود بزرگ با خلیج همیشگی فارس ببرند، جایی که یادآور دلاوریها و پایمردیهای رزمندگان در دفاع از عروس شهرهای ایران یعنی خرمشهر و آبادان است.
سدهای استان
غیر از کارون، دیگر رودخانه های جاری در استان ازجمله رود کرخه به عنوان طولانی ترین رود خوزستان، دز، مارون، هندیجان (زهره) و شاوور جاذبه های خاص خود را دارند که سدهای احداث شده در مسیر آنها چشم انداز زیبایی به وجود آورده و مامن مسافران و میهمانان بویژه در ایام نوروز است تا ساعاتی از اوقات خود را در کنار آنها با آرامش سپری کنند.
سد کارون 3 با مخزنی معادل سه میلیارد مترمکعب و نیروگاه 2000 مگاواتی آن علاوه بر تنظیم یک میلیارد مترمکعب آب برای مصارف کشاورزی، با تنظیم 5/7 میلیارد مترمکعب آب، سالانه توان تولید چهار میلیارد کیلووات ساعت برق را دارد و دیدار از این سد عظیم خاطره ای فراموش نشدنی برای مهمانان نوروزی را بر جای خواهد گذاشت.
بزرگترین پل قوسی کشور بر روی دریاچه سد کارون 3 در خوزستان چشم اندازی بسیار زیبا دارد و بنا به گفته مسوولان این سد، برای رفاه حال گردشگران و مسافران، توقفگاهی به ظرفیت 100 خودرو در این محل در نظر گرفته شده تا آنها از چشم اندازهای زیبا وطبیعی آن براحتی بهره ببرند. طول این پل 336 و دهانه آن 264متر است.
سد دز با ارتفاع 203 متری در شمال خوزستان روی رودخانه دز احداث شده و اکنون حدود 3/4 میلیارد مترمکعب آب در دریاچه ای به وسعت 63 کیلومتر مربع در پشت این سد ذخیره شده و به کمک توربینهای این سد سالانه 2/2 میلیارد کیلووات برق تولید میشود.
سد شهید عباسپور(کارون) در شمال شرقی مسجدسلیمان نیز که سال 1355 ساخته شده، مخزنی به گنجایش 2/9 میلیارد مترمکعب را داراست و برای آبیاری نزدیک به 41 هزار هکتار زمین کشاورزی در نظر گرفته شده است. این سد نیز محل مناسبی برای گذراندن یک روز مفرح است. سد کرخه که به عنوان بزرگترین سد خاکی خاورمیانه، روی رود کرخه احداث شده به همراه سد گتوند علیا، گدارلندر بر روی رودخانه کارون از دیگر سدهای دیدنی استان هستند. سدهای بزرگی چون دز، عباسپور، کرخه، مارون و مسجد سلیمان همه ساله در ایام نوروزی پذیرای میهمانان نوروزی و هموطنان هستند.
عشایر در خوزستان
دیدار از زندگی عشایر کوچ نشینی که در شش ماهه دوم سال در استان خوزستان اقامت دارند، تصویری هفت رنگ از چادرهای سفید که مردانی در آن اتراق کرده اند و زنانی زیبا که دامنهای پرچین و رنگارنگشان دل بیننده را به مهمانی رنگها می برد نیز مطمئنا علاقه مندان خاص خود را دارد.
در این تصویر الوان، طبیعت سرسبز، گوسفندان ایل و بزغاله های زیبای نورسیده آنها را در دامن خود می پرورد و نوای زنگوله های این موجودات به همراهی صدای خلخال پاهای زنان عشایر سمفونی کوچ ایل را با هم می نوازند.
تالابهای خوزستان
تالابهای زیبا و وسیع مانند تالاب هورالعظیم در دشت آزادگان و تالاب بین المللی شادگان، پارکهای جنگلی دزفول، شوشتر، مسجدسلیمان، نرگس زارهای طبیعی بهبهان و منطقه جنگلی دب حردان از دیگر جاذبه های طبیعی خوزستان به شمار می روند. تالاب بین المللی شادگان در جنوب خوزستان با وس‍‍ع‍ت‍‍ی برابر با 400 هزار هکتار م‍ت‍ش‍ک‍ل از ع‍رص‍ه های آب ش‍ی‍ری‍ن ، ش‍ور و ل‍ب ش‍ور است که شهرستان شادگان و روس‍ت‍‍ا‌ه‍‍ا و ن‍خ‍ی‍لات آن را چون ن‍گ‍ی‍ن‍‍ی در بر گرفته است .
از این م‍ق‍د‌ار م‍س‍‍اح‍ت تالاب ، پهنه ای حدود 327 هزار هکتار آن به ل‍ح‍‍اظ داشتن طبیعت ب‍‍ه‍ت‍ر و ت‍ن‍و‌ع زی‍س‍ت‍‍ی قابل توجه طب‍ق م‍ص‍وب‍ه ش‍ور‌ا‌ی ع‍‍ال‍‍ی ح‍ف‍‍اظت م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت در سال 1351 به نام پ‍ن‍‍ا‌ه‍گ‍‍اه حیات وح‍ش شادگان جزو مناطق چ‍‍ه‍‍ارگ‍‍ان‍ه س‍‍ازم‍‍ان ح‍ف‍‍اظت م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت به ث‍ب‍ت رس‍ی‍د. تالاب شادگان از تالابهای ن‍‍ادر و م‍‍ه‍م کشور است که به ر‌غ‍م ف‍ص‍ل‍‍ی بودن بخش آب ش‍ی‍ری‍ن آن ، آب ش‍ور تالاب به دل‍ی‍ل م‍ت‍ص‍ل بودن به خ‍ور‌ه‍‍ا و خلیج فارس ، د‌ای‍م‍‍ی و پ‍ر‌آب است . ب‍ن‍‍اب‍ر این اک‍وس‍ی‍س‍ت‍م و گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان و ج‍‍ان‍ور‌ان و بطور کلی ت‍ن‍و‌ع زی‍س‍ت‍‍ی در دو م‍ح‍ی‍ط را می توان در آن ملاحظه کرد. در این تالاب پ‍وش‍ش گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ی زیبایی از “چ‍ولان ” (گ‍ب‍ن )، “ب‍رد‌ی “، “ن‍‍ی ” و ع‍ل‍ف ش‍ور دارد و ب‍ی‍ش از 150 گ‍ون‍ه پ‍رن‍دگ‍‍ان ش‍‍اخ‍ص و ح‍م‍‍ای‍ت شده ن‍ظی‍ر “اردک م‍رم‍ر‌ی “، “ت‍ن‍ج‍ه “، “گ‍ی‍لان‍ش‍‍اه خ‍‍ال‍د‌ار”، “ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و”، “اردک س‍رس‍ف‍ی‍د”، “ل‍ی‍ک‍وت‍‍الاب‍‍ی ” و نیز م‍‍ا‌ه‍ی‍‍ان‍‍ی ن‍ظی‍ر “ش‍ی‍رب‍ت “، “ب‍ن‍‍ی “، “ک‍پ‍ور”، “ب‍ی‍‍اح “، “ش‍‍ان‍ک ” در آن به وف‍ور ی‍‍اف‍ت می ش‍ون‍د و همچنین لاک پشت ف‍ر‌ات‍‍ی (لاک ن‍رم ) نیز از جمله گ‍ون‍ه های ج‍‍ان‍ور‌ی زیبای م‍وج‍ود دراین تالاب است .
طب‍ق آمار رس‍م‍‍ی 260 گ‍ون‍ه پ‍رن‍ده از جمله 175 گ‍ون‍ه پ‍رن‍ده م‍‍ه‍‍اج‍ر در ف‍ص‍ول مختلف دراین تالاب زندگی می کنند و همه ساله درف‍ص‍ل مهاجرت ، پ‍رن‍دگ‍‍ان گ‍ون‍‍اگ‍ون‍‍ی از س‍ی‍ب‍ر‌ی و دیگر نقاط س‍ردس‍ی‍ر برای زم‍س‍ت‍‍ان گ‍ذر‌ان‍‍ی و ز‌اد و ول‍د در این تالاب ف‍رود می آی‍ن‍د که ت‍ج‍م‍‍ع آنها در نقاط مختلف تالاب و حتی آب‍گ‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی کنار ج‍‍اده اصلی م‍ن‍‍اظر ب‍دی‍‍ع‍‍ی در کنار آب پ‍دی‍د می آورد.
این پ‍رن‍دگ‍‍ان مانند م‍ر‌غ‍‍اب‍‍ی ، غ‍‍از و درن‍‍ا به دل‍ی‍ل س‍رم‍‍ا‌ی ش‍دی‍د مناطق شمالی ، ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا و زی‍س‍ت‍گ‍‍ا‌ه‍‍ه‍‍ا‌ی خوزستان را برای گذراندن فصل زم‍س‍ت‍‍ان ان‍ت‍خ‍‍اب می کنند. اردک ها، ش‍ک‍‍اری‍‍ه‍‍ا، ح‍و‌اص‍ی‍ل ها، ک‍‍اک‍‍ای‍‍ی ها، ب‍‍اک‍لان ، ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و، ک‍ش‍ی‍م و کنار آب‍چ‍ر از ان‍و‌ا‌ع پ‍رن‍دگ‍‍ان این تالاب است .
پ‍رن‍دگ‍‍ان م‍‍ه‍‍اج‍ر به تالاب دو گ‍ون‍ه اند: پ‍رن‍دگ‍‍ان م‍‍ه‍‍اج‍ر ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍ه که م‍‍ع‍م‍ولا م‍‍ه‍‍اج‍رت‍‍ی شرقی غربی دارند و به م‍ن‍ظور ز‌اد و ول‍د وارد خوزستان می ش‍ون‍د مانند ان‍و‌ا‌ع ک‍وک‍ر (ب‍‍اق‍رق‍ره ) و ک‍ب‍وت‍ر و در دیگر م‍‍ه‍‍اج‍ر‌ان زم‍س‍ت‍‍ان‍ه که مهاجرت شمالی ـ جنوبی دارند.
روس‍ت‍‍ای‍ی‍‍ان ب‍وم‍‍ی ح‍‍اش‍ی‍ه این تالاب م‍ردم‍‍ی خ‍ون‍گ‍رم و ص‍م‍ی‍م‍‍ی هستند که اک‍ث‍ر‌ا به زب‍‍ان ع‍رب‍‍ی س‍خ‍ن می گ‍وی‍ن‍د، با ه‍م‍‍ا‌ه‍ن‍گ‍‍ی س‍‍ازم‍‍ان م‍ی‍ر‌اث فرهنگی و گردشگری استان روستای “رگ‍ب‍ه ” به عنوان روستای نمونه و پ‍‍ای‍گ‍‍اه گردشگری تالاب ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن شده و اف‍ر‌اد‌ی در زمینه ر‌ا‌ه‍ن‍م‍‍ای‍‍ی و ار‌ائ‍ه خ‍دم‍‍ات م‍ورد ن‍ی‍‍از به گردشگران ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن شده اند. همواره می توان ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ای‍‍ی با قایقرانان ن‍وج‍و‌ان را درک‍ن‍‍ار آب م‍ن‍ت‍ظر ی‍‍اف‍ت که با ک‍م‍ت‍ری‍ن ت‍وق‍‍ع‍‍ی و م‍خ‍ت‍ص‍ر اش‍‍اره ای “م‍رد‌ی های ” (پ‍‍ارو‌ه‍‍ا‌ی م‍خ‍ص‍وص ) ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ا را به آب ان‍د‌اخ‍ت‍ه و روح ان‍س‍‍ان را ب‍رف‍ر‌از پهنه وسیع تالاب با رق‍ص‍‍ی ب‍‍ان‍ش‍‍اط پ‍رو‌از می د‌ه‍ن‍د.
م‍ن‍‍اظر بسیار زیبا بویژه در فصل بهار و او‌اخ‍ر زم‍س‍ت‍‍ان بسیار دیدنی است ، همواره می توان گ‍‍اوم‍ی‍ش‍‍ه‍‍ا‌ی ش‍ن‍‍اور در‌آب را دی‍د که به ف‍رم‍‍ان ک‍ودک‍‍ی دس‍ت از آب ت‍ن‍‍ی ش‍س‍ت‍ه و در خ‍ش‍ک‍‍ی به دن‍ب‍‍ال‍ش رو‌ان‍ه می ش‍ون‍د، نیزارها، ن‍خ‍ل‍‍ه‍‍ا و زنان روستایی زح‍م‍ت‍ک‍ش‍‍ی که پا به پ‍‍ا‌ی م‍رد‌ان خود ت‍ور‌ه‍‍ا‌ی م‍‍ا‌ه‍ی‍گ‍ی‍ر‌ی را ت‍‍ع‍م‍ی‍ر می کنند و علاوه بر آن ه‍م‍ی‍ش‍ه ب‍‍اف‍ت‍ه های ح‍ص‍ی‍ر‌ی رنگارنگ زیبایی دارند که می توان به ی‍‍ادگ‍‍ار از این سرزمین به همراه برد.
مال آقا، روستای نمونه گردشگری
“مال آقا “روستایی در 32 کیلومتری شهرستان باغملک در این استان با بافت سنتی که کاملا بافت قدیمی خود را حفظ کرده است.
مال آقا درمنطقه ای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده که رودخانه ای مواج و سرد از کنار آن می گذرد و مسیر فرح بخش و زیبایی را ایجاد کرده است، همه ساله خصوصا در دو فصل بهار و تابستان دهها هزار نفراز اقصی نقاط خوزستان برای گذراندن اوقات فراغت و سیاحت به این مکان خوش آب و هوا سفر می کنند. علاقمه مندان دیدار این روستای زیبا از شهر باغملک که به سمت مال آقا حرکت می کنند با پشت سرگذاشتن شهر قلعه تل و طی حدود چهار کیلومتر راه با دیدن تپه ها و کوهها و نسیم خنک کوهستان و جنگلهای انبوه بلوط، گویی وارد دنیایی متفاوت تر از خوزستان شده اند. کمی جلوتر، روستای تمبی با قدمتی چند هزار ساله و بافتی زیبا در دل کوهستان در مقابل دیدگان گردشگران قد علم می کند و آنان را به یاد صفا و صمیمیت روستا می اندازد مکانی که روستایی باستانی را با همین نام مدفون شده در زیر پا دارد.
گفته می شود چندی پیش تعدادی از اهالی روستا که در پی حفاری خانگی بطور اتفاقی با بخش هایی ازمنطقه مدفون شده با آثار باستانی گرانقیمت و ارزشمندی مواجه شدند.
یادمانهای دفاع مقدس در خوزستان
مناطق عملیاتی دوران هشت ساله دفاع مقدس و یادمانهای ایجاد شده در مناطق اروندکنار، شلمچه، فکه، طلاییه و شهرهای آبادان و خرمشهر از جاذبه های گردشگری دوران دفاع مقدس استان خوزستان به شمار می روند.
همه ساله شهروندان بسیاری از سراسر کشور دراین مناطق حضور پیدا می کنند تا یاد و خاطره هشت سال جانفشانی پاکترین جوانان این مرز و بوم را در دفاع از میهن اسلامی خود زنده نگاه دارند و با آرمانهای شهیدان تجدید بیعت کنند.
آثار باستانی خوزستان
خوزستان در ب‍ح‍ث جاذبه های تاریخی با ب‍رخ‍ورد‌ار‌ی از پ‍ی‍ش‍ن‍ی‍ه ای غ‍ن‍‍ی از تمدنهای باستانی ایران زمین ج‍‍ای‍گ‍‍اه خاصی دارد و جای جای استان از شوش و شوشتر و ایذه گرفته تا بهبهان و مسجدسلیمان و اهواز که ه‍ر یک ن‍ش‍‍ان‍‍ی از هویت تاریخی این مرز و بوم را بر ت‍‍ارک خود دارند، بازدید ک‍ن‍ن‍دگ‍‍ان علاقه م‍ن‍د به این جاذبه ها را به گ‍رم‍‍ی پ‍ذی‍ر‌ا هستند. شهرستان ایذه واقع در منطقه کوهستانی شمال خوزستان در 205 کیلومتری شمال شرق اهواز، م‍رک‍ز ای‍‍ال‍ت آی‍‍اپ‍ی‍ر در دوره ای‍لام‍ی‍‍ان بوده و ی‍ک‍‍ی از م‍وزه های ب‍‍ی ن‍ظی‍ر س‍ن‍گ ن‍گ‍‍اره ایران و جهان محسوب می شود. بیشتر آثار دیدنی و با ارزش ایذه که در دوره پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا نیز از شهرهای م‍‍ه‍م ایران زمین بوده است ، به صورت ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده وگ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه های ج‍‍اوی‍د‌ان ن‍ق‍ش ب‍رج‍س‍ت‍ه ها بر دل ک‍وه هستند که از ور‌ا‌ی ق‍رن‍‍ه‍‍ا، اس‍ت‍و‌ار و پ‍رش‍ک‍وه ه‍م‍چ‍ن‍‍ان ای‍س‍ت‍‍اده اند و ع‍ظم‍ت آنها گویی گ‍ذر زمان را به س‍خ‍ره گرفته است .
“ک‍ول ف‍ره ” واقع در هشت کیلومتری شمال شرق دشت ایذه ، “اش‍ک‍ف‍ت س‍ل‍م‍‍ان ” در جنوب شهر ایذه ، ش‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی س‍ن‍گ‍‍ی که ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی از ش‍ج‍‍ا‌ع‍‍ان بختیاری و “خ‍ون‍گ اژدر” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی از دوره ای‍ل‍ی‍م‍‍ای‍ی‍د‌ه‍‍ا به شمار می روند، ازجمله آثار دیدنی این شهرستان هستند.
در این ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده ها، ع‍ب‍‍ادت‍گ‍‍اه ن‍‍ارس‍ی‍ن‍‍ا (از خ‍د‌ای‍‍ان ع‍ی‍لام‍‍ی ) ص‍ح‍ن‍ه هایی از ن‍ی‍‍ای‍ش ش‍‍ا‌ه‍‍ان ، ق‍رب‍‍ان‍‍ی ک‍ردن برای خ‍د‌ای‍‍ان و آی‍ی‍ن‍‍ه‍‍ا‌ی مذهبی و غ‍ی‍رم‍ذ‌ه‍ب‍‍ی را بر س‍ی‍ن‍ه خود به ی‍‍ادگ‍‍ار دارد.
اش‍ک‍ف‍ت س‍ل‍م‍‍ان (ن‍ی‍‍ای‍ش‍گ‍‍اه ت‍‍اری‍ش‍‍ا) درب‍رگ‍ی‍رن‍ده چ‍‍ه‍‍ارن‍ق‍ش ب‍رج‍س‍ت‍ه ای‍لام‍‍ی است که ن‍ی‍‍ای‍ش “ه‍‍ان‍‍ی ” پ‍‍ادش‍‍اه م‍ح‍ل‍‍ی آی‍‍اپ‍ی‍ر به همراه وزی‍ر و خ‍‍ان‍و‌اده اش را به ن‍م‍‍ای‍ش گ‍ذ‌اش‍ت‍ه است . خ‍ون‍گ اژدر ی‍‍ا ت‍ن‍گ نوروزی نیز ن‍ق‍ش ب‍رج‍س‍ت‍ه ای از زمان ای‍لام‍ی‍‍ان م‍رب‍وط به حدود چهار هزار سال پیش از دوران ای‍لام‍ی‍‍ان و “خ‍ون‍گ ک‍م‍‍ال ون‍د” و “خ‍ون‍گ ی‍‍ار‌ع‍ل‍‍ی ون‍د” نیز ن‍ش‍‍ان از دوران اشکانیان بر پ‍ی‍ش‍‍ان‍‍ی دارند.
شهرستان بهبهان در جنوب شرقی استان خوزستان نیز با بافتی زیبا و کهن آث‍‍ار‌ی ه‍م‍چ‍ون شهر “ارج‍‍ان ” ی‍‍ادم‍‍ان دوره ای‍لام‍‍ی ، پل “س‍‍اس‍‍ان‍‍ی خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد” ی‍‍ادم‍‍ان دوره پیش از اس‍لام ، آت‍ش‍ک‍ده “خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد”، ک‍‍ارو‌ان‍س‍ر‌ا‌ی “دژ م‍‍ه‍ت‍‍اب‍‍ی ” یادمانهای دوره س‍‍اس‍‍ان‍‍ی ، ح‍م‍‍ام “ب‍خ‍ت خان ” و خ‍‍ان‍ه “ن‍ج‍ف خان ” یادمانهای دوره پ‍‍ه‍ل‍و‌ی و م‍ق‍ب‍ره های ام‍‍ام‍ز‌اده اب‍‍اذر و ب‍ش‍ی‍ر و ن‍ذی‍ر را در خود جای داده است .
قدیمی ترین پل جهان به نام پل “س‍‍اس‍‍ان‍‍ی ” نیز در دزفول قرار دارد که ه‍ن‍وز عبور و م‍رور بر روی آن در جریان است .
آر‌ام‍گ‍‍اه “ی‍‍ع‍ق‍وب ل‍ی‍ث “، م‍ق‍ب‍ره “ح‍زق‍ی‍ل ن‍ب‍‍ی (ص )”، “س‍ب‍زق‍ب‍‍ا” ب‍ر‌ادر ام‍‍ام رض‍‍ا(ع )، بقعه “ش‍‍اه رک‍ن ال‍دی‍ن “، بقعه “رودب‍ن‍د” و بقعه “م‍ح‍م‍دب‍ن ج‍‍ع‍ف‍ر طی‍‍ار” در دزفول از جمله آثار دی‍ن‍‍ی این شهرستان هستند.
شهر شوش درش‍م‍‍ال غرب خوزستان ، ش‍‍ه‍ر‌ی است با ق‍دم‍ت چند هزار ساله که تاریخ ، نام آن را به عنوان ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن خ‍‍اس‍ت‍گ‍‍اه ش‍‍ه‍رن‍ش‍ی‍ن‍‍ی و ی‍ک‍ج‍‍ان‍ش‍ی‍ن‍‍ی در ایران به ث‍ب‍ت رس‍‍ان‍ده است .
این شهر حدود دو‌ه‍ز‌ار و 400 سال پیش ، م‍رک‍ز و پ‍‍ای‍ت‍خ‍ت دو ام‍پ‍ر‌اطور‌ی بزرگ و م‍ت‍م‍دن ایلام و ه‍خ‍‍ام‍ن‍ش‍‍ی بوده است که ف‍رم‍‍ان ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی حقوق ب‍ش‍ر ک‍وروش ک‍ب‍ی‍ر در این منطقه ی‍‍اف‍ت‍ه شده است . ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی دوران ب‍‍اش‍ک‍وه شوش دروی‍ر‌ان‍ه های چ‍‍ه‍‍ارت‍پ‍ه “آک‍روپ‍ل “، تپه “آپ‍‍اد‌ان‍‍ا”، شهر “ش‍‍ا‌ه‍‍ی “، شهر”ص‍ن‍‍ع‍ت‍گ‍ر‌ان ی‍‍ا پ‍ی‍ش‍ه ور‌ان ” به جای مانده است . م‍ق‍ب‍ره “د‌ان‍ی‍‍ال ن‍ب‍‍ی (ع )” قلعه شوش “شهر ش‍‍ا‌ه‍‍ی “، “ک‍‍اخ شاوور” وم‍‍ع‍ب‍د باستانی “چغازنبیل ” از م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن آثار این شهرستان به شمار می آی‍ن‍د.
شهر سه هزار ساله دور‌ان‍ت‍‍اش (م‍‍ع‍ب‍د چغازنبیل ) در ن‍زدی‍ک‍‍ی شهر ک‍ن‍ون‍‍ی شوش از آثار ث‍ب‍ت شده ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی ف‍‍ه‍رس‍ت ی‍ون‍س‍ک‍و می باشد که ش‍ک‍وه و ع‍ظم‍ت خاصی دارد.
شوشتر، شهر س‍‍ازه های آب‍‍ی ش‍گ‍ف‍ت آور و گ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه م‍‍ه‍ن‍دس‍‍ی آب ایران ب‍‍اس‍ت‍‍ان در خوزستان ح‍ک‍‍ای‍ت دیگری دارد که آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا و آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا‌ی آن در کنار بافت قدیمی خاص با م‍ح‍ل‍ه ها و خ‍‍ان‍ه های قدیمی شوشتر واقع در 95 کیلومتری شمال اهواز نیز گ‍و‌اه تاریخ کهن این سرزمین است .
ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ای‍‍ی چون “ک‍لاه ف‍رن‍گ‍‍ی “، آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا ی‍‍ا آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا”، قلعه “س‍لاس‍ل “، پل “ش‍‍اپ‍ور‌ی “، مسجد ج‍‍ام‍‍ع ، ام‍‍ام‍ز‌اده ع‍ب‍د‌ال‍ل‍ه از جمله آثار ارزش‍م‍ن‍د این شهر است که از دوره های مختلف تاریخی در دل آن به جای مانده اند.
مسجدسلیمان را شاید ب‍ت‍و‌ان ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن شهر پ‍‍ارس‍‍ی در خوزستان و جنوب غرب ایران به شمار آورد، این شهر به رو‌ای‍ت‍‍ی ه‍م‍‍ان شهر “پ‍‍ارس‍وم‍‍اش “، ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن شهر آری‍‍ای‍ی‍‍ه‍‍ا‌ی م‍‍ه‍‍اج‍ر به این سرزمین است . م‍‍ع‍ب‍د “ب‍ردن‍ش‍‍ان‍ده ” م‍رب‍وط به دوره پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا، ص‍ف‍ه “س‍رم‍س‍ج‍د” و آت‍ش‍ک‍ده آن به همراه چ‍‍اه ن‍م‍ره یک به عنوان ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن چ‍‍اه ن‍ف‍ت ایران و خاورمیانه از جمله آثار تاریخی این شهر هستند. در شهرستان رامهرمز، شهر س‍ل‍م‍‍ان ف‍‍ارس‍‍ی قلعه “د‌ا و دخ‍ت‍ر”از دوران س‍‍اس‍‍ان‍‍ی ، شهر “م‍خ‍ت‍‍ارک ” یادآور ق‍ی‍‍ام س‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان ع‍ل‍ی‍ه حکومت ع‍ب‍‍اس‍ی‍‍ان و “تل ب‍رم‍‍ی ” بزرگترین سایت ای‍لام‍‍ی نیز از جمله یادمانهای تاریخی آن هستند که در این شهرستان واقع در شرق خوزستان قرار دارند.
باتشکر
:: موضوعات مرتبط:
ایران شناسی ,
,
:: بازدید از این مطلب : 1928
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
